Grafička novela, književnost i arhivski materijal u obrazovanju

Ester je zbirka grafičkih novela i nastavni materijalo životima i stradanju naših sugrađana koji su početkom 1942. godine ubijeni u Jevrejskom logoru Zemun (Judenlager Semlin) na Starom beogradskom sajmištu. Priče fokusiraju na mlade žrtve i njihove porodice, njihov život pre rata, za vreme okupacije i tokom Holokausta. Bazirane su na stvarnim istorijskim događajima i ličnostima. Koncept je osmislio Miško Stanišić, a u toku stvaranja programa konsultovani su stručnjaci iz Srbije, Nemačke, Holandije, Austrije i SAD, dok je na realizaciji radio tim sačinjen od istoričara, pedagoga, nastavnika, stručnjaka za jevrejsku kulturu i tradiciju, preživelih, kao i grupa ilustratora iz Srbije i Holandije. Projekat je realizovan 2016. godine u okviru programa ”Sa reči na dela u borbi protiv antisemitizma” OEBS-ove Kancelarije za demokratske institucije i ljudska prava (OSCE/ODIHR). 2018. godine smo odlučili da razvijemo Priručnik koji bi poslužio za bolje i kvalitetnije upoznavanje sa zbirkom ”Ester”. Jedna od važnih karakteristika pedagoškog koncepta ”Ester” jeste međupredmetno povezivanje kroz inkorporaciju književne i arhivske građe i poziv za aktivan angažman lokalnih biblioteka i arhiva, koji na taj način, zajedno sa školama, stvaraju pretpostavke za istinski multidisciplinarni i međusektorski pristup obrazovanju i učenju o Holokaustu i drugim zločinima počinjenim za vreme Drugog svetskog rata od strane nemačkih nacista, drugih okupatora i njihovih pomagača. Zato ovaj Priručnik, iako prvenstveno namenjen nastavnicima, istovremeno treba da posluži i kao izvor inspiracije i poziv bibliotekama i bibliotekarima, odnosno arhivistima i arhivima (naravno, i drugim institucijama koje na svoj način doprinose kulturi sećanja, kao što su npr. muzeji i memorijalni centri), da se na jedan nov način, kao inicijatori i nosioci, uključe u obrazovanje i učenje o Holokaustu. Zbog toga je Teraforming okupio grupu stručnjaka različitih profila: istoričare, nastavnike, bibliotekare, arhiviste i didaktičare. Priručnik je sačinjen iz dva dela. Prvi deo predstavlja zbirku radova koji iz različitih aspekata daju odgovore na pitanja zašto i kako raditi sa zbirkom Ester, kao i kakve mogućnosti se kroz ovakav pristup učenju otvaraju, sve sa ciljem lakšeg rešavanje nekih od dilema sa kojima se edukatori susreću u svom radu. Istovremeno, kako autori obrađuju teme opšteg karaktera koje kao takve mogu poslužiti nastavnicima i edukatorima za dalje razmišljanje i inspiraciju u njihovom radu, ovaj priručnik može da posluži i kao pomoć pri korišćenju drugih dodatnih nastavnih sredstava ili drugih izvora, kao na primer, drugih grafičkih novela, filmova, literature, arhivske građe i istorijskih izvora. U drugom delu ovog Priručnika, kroz konkretne primere predstavljeni su neki od mogućih pristupa i različitih metodologija rada sa zbirkom Ester, neki od karakterističnih primera istraživačkih zadataka za učenike, kao i nekoliko primera radionica. Cilj ovog dela priručnika je da detaljnije predstavi osnovne principe rada na primerima odabranih vežbi i radionica, dok je na onlajn platformi Ester uz ilustrovane novele ponuđen veći broj zadataka za učenike sa osnovnim uputstvima. Priručnik za nastavnike: Upotreba grafičke novele, književnosti i arhivske građe u učenju o Holokaustu na primeru edukativnog koncepta zbirke ilustrovanih novela Ester